Opis ofertowy produktu SOA-Verbum

1. Definicja produktu

         Produkt SOA – Verbum jest:

a. Oprogramowaniem (aplikacją, platformą)

przeznaczonym do wspierania użytkowników SOA – Verbum
podczas analizy biznesowej, czyli:

  i. Modelowania biznesu 

 ii. Raportowania o stanie biznesu

iii. Monitorowania na bieżąco szybkozmiennych wskaźników biznesowych

b. Implementacją architektury/podejścia SOA

        kolejną spełniającą te założenia skupioną wokół:

                      i. serwera MS SQL S
                     ii.        platformy MS Excel klasy BI - do budowy modeli biznesowych 

               Spreadsheet Oriented Architecture (SOA) W. Gardziński, K. Rumiński, J. Rumiński
               Controlling i Rachunkowość Zarządcza 8, 9, 11,12 2012, 1 2013
               Linki do skrótu opisu:

               SOA: Postulaty
               SOA: Założenia architektury/podejścia
               SOA: Praktyka korporacyjna

     Pierwszą realizacją architektury/podejścia SOA był system AFIN.NET.

        c. wieloobiektowym systemem informatycznym, 

                    identyfikowanym przez nazwę SŁOWO/Verbum, czyli
                    System Ładu Obiektów Wzajemnie Oddziałujących.

2. Struktura opisu produktu SOA-Verbum

SOA – Verbum jest aplikacją rozproszoną, wieloobiektową a jako implementacja  
architektury/podejścia SOA nie tylko spełnia jej założenia.

Istnieje jeszcze jeden fundamentalny czynnik: Użytkownicy, jako społeczność SOA, 

która jest rozstrzygającym podmiotem realizacji celów produktu – wspomagania analizy biznesu.
Stąd opis produktu zawiera: 

•   opis oprogramowania (pkt.3)
•   zasad przyjętych podczas jego realizacji i eksploatacji (pkt.4)
•   środowiska społecznego użytkowników (pkt.5) 

 3.        Opis oprogramowania SOA - Verbum

Obiekty SOA dzielą się na zbudowane na platformie MS Excel, które współpracują z platformą serwerową i na te implementowane wprost na tej platformie.

Szczególny jest udział obiektów SOA zbudowanych na platformie Excel: mają one zweryfikowaną w wieloletniej praktyce wyższość nad tradycyjnymi aplikacjami bazodanowymi;

a. Obiekty SOA zbudowane na platformie MS Excel

i. Obiekty – skoroszyty Excela - Modele biznesowe

(raporty, modele biznesowe) oparte na standardowych funkcjonalnościach platformy (formuły, kwerendy, dodatki)

ii. Obiekty – skoroszyty Excela - oparte na dodatku Power Query

(zapytania w postaci gotowych szerokich tabel odświeżanych w Power Query w arkuszach Excela, wielopoziomowe modele zawierające również same definicje połączeń)

iii. Aplikacje biznesowe – skoroszyty Excela zbudowane na bazie języka VBA, z wykorzystaniem SQL, lub na bazie języka M

(1) SOA-P(sz) – szablon Excela do uruchamiania procesów zasilania bazy                       WD/DMA danymi firmowego środowiska informatycznego. 

        Procesy te są pielęgnowane przez inżyniera analityka SOA (patrz pkt. 5.c.iii.).

(2) SOA-Pq(sz) – szablon Excela z dodatkiem Power Query z wyklikanym                    zapytaniem do WD/DMA lub bezpośrednio do zasobów(danych).

        Procesy te są pielęgnowane przez starszego analityka SOA (patrz pkt. 5.c.ii.).

(3) SOA-R - szablon Excela do uruchamiania zapytań bezpośrednich do Zasobów            danych firmowego środowiska informatycznego.

        Procesy te są pielęgnowane przez starszego analityka SOA (patrz pkt. 5.c.ii.).

(4) SOA-A – szablon Excela zawierający model biznesowy ze specjalizowanymi            arkuszowymi funkcjami biznesowymi (Platforma VBA lub C#), mającymi                bezpośredni dostęp do bazy danych (WD/DMA).

        Procesy te są pielęgnowane przez starszego analityka SOA (patrz pkt. 5.c.ii.).

iv. Obiekty SOA zbudowane na innych platformach

(1) Serwerowa baza danych WD/DMA – hurtownia analityka

stanowiąca pośrednią Warstwę Danych między platformą raportującą Excel a zasobami (danych) firmy, zawierająca Dane do Raportów (DdR © KR) w postaci szerokiej tabeli. Są to dane tzw. klasy pppw

czyli dane pełne, przydatne, punktualne i wiarygodne.

Dane te stanowią widok (wszystkich) Danych do (wszystkich) Raportów

dla grupy użytkowników SOA (zespołu SOA)

(2) Procesy tradycyjnej informatyki bazodanowej

procesy ETL, IS, serwerowe procedury wbudowane na platformie serwerowej, klasyczne aplikacje informatyczne pełniące funkcje pomocnicze (np. śledzenie przebiegu procesów bazodanowych)

4. Zasady SOA

Konsekwentne stosowanie zasad architektury/podejścia SOA prowadzi do przełomowych efektów

a. Zasada 1: MS Excel jest strategicznym narzędziem modelowania biznesu

platformą szybkiego tworzenia procesów raportowania i monitorowania biznesu.

Zasada 1 daje przygotowanym odpowiednio użytkownikom swobodę modelowania i stwarza im bezkonkurencyjne możliwości w porównaniu z metodami tradycyjnej informatyki bazodanowej oraz narzędzi raportujących klasy BI.

i. Platforma budowy raportów - MS Excel

gwarantuje, jako wiodący standard budowy raportów, zaopatrzona w wyspecjalizowane dodatki, obiekty, szablony, użytkowana zgodnie z korporacyjną polityką informatyczną, jest źródłem:

• kluczowych raportów zarządczych, 

• platformą budowy modeli i wspierania przez nich raportowania i monitorowania biznesu

Platforma MS Excel staje się przyjazna dla przeszkolonego odpowiednio użytkownika - ułatwia modelowanie biznesu, elastyczna (model biznesu jest łatwy do modyfikacji, bezkonkurencyjnie łatwa do parametryzacji) oraz 

integruje się bez przeszkód z firmowym środowiskiem informatycznym.

 

Integracja produktu

(1) MS Excel jest zintegrowany z firmowym środowiskiem informatycznym (CIT – Corporate IT) w architekturze SOA. Środowisko integrujące Excela z CIT nazywamy środowiskiem SOA

Cel integracji - Przezroczysty dostęp do danych dla kluczowych raportów

Sposób integracji – poprzez 2 klasy obiektów: SOA-P i SOA-R (por. pkt. 3.a.)

Najlepsze wyniki uzyskuje się zwłaszcza tam, gdzie:

(a) Excel już jest stosowany, użytkownicy go dobrze znają, ale obróbka informacji jest pracochłonna a mechanizmy procesów są zmienne. 

(b) Automatyzacja wymaga ścisłej współpracy z użytkownikiem a klasyczne platformy i metodyki zawodzą i dawno odpowiedzialni za raportowanie biznesu specjaliści doszli do wniosku, że nie ma alternatywy dla ręcznej pracy w Excelu. 

Wdrażanie produktu

(2) Jak wdrażać platformę MS Excel do modelowania biznesu?

(a) Znaleźć komórki organizacyjne spełniające warunki z pkt.(1)(a),(b)

(b) W rozpoznanych w ten sposób miejscach organizacji stworzyć informatyczne środowisko zorientowane na skoroszyt (Architekturę (środowiska) Zorientowaną na Skoroszyt - (Spreadsheet Oriented Architecture - SOA)

(c) Uznać podejście SOA (Spreadsheet Oriented Approach), wypracowaną w dyskusjach oferenta i zainteresowanych użytkowników Excela podczas wdrożeń, jako oryginalną, polską metodykę projektowania procesów - Agile.

(d) Dać rozwinąć się temu podejściu, zdobyć nowe doświadczenia w praktyce dużej organizacji i dać jej szansę uzyskania korzyści i przewagi konkurencyjnej.

Jeszcze kilka lat temu ta zasada była „kontrowersyjna” i stanowczo odrzucana przez tradycyjną informatykę bazodanową w ogólności a klasy BI w szczególności. To już przeszłość. 

b. Zasada 2: Budowy obiektów sterujących serwerem MS SQL ...

na platformie MS  Excel

Zasada 2 daje bezkonkurencyjne korzyści w stosunku do tradycyjnej informatyki bazodanowej: przyjazność i elastyczność, możliwość łatwej parametryzacji procesów sterowania oraz 

 

szansę analitykom i inżynierom analitykom SOA na sprawowanie kontroli nad procesami bazodanowymi, nawet, jeśli nie są oni autorami tych procesów. To jest następna zasada:

c.    Zasada 3: pielęgnacji przekazanych do eksploatacji procesów bazodanowych

5. Środowisko społeczne SOA

czyli użytkownicy SOA - branżowi specjaliści merytoryczni(bsm), ang. information workers (iw) - użytkownicy Excela i wspomagający ich informatycy, tworzą razem unikalną społeczność – kluczowy podmiot sterowania biznesem. Dzięki powszechnej znajomości standardu przemysłowego – platformy MS Excel, używanie jej przez odpowiednio przygotowane zespoły użytkowników daje ogromną przewagę nad podejściem stosowanym przez tradycyjną informatykę bazodanową.

Właśnie środowisko społeczne SOA jest wyróżnikiem podejścia SOA. Jest ono znamienne tym, że ciężar rozumienia biznesu oraz jego modelowania a nawet, w szczególnych wypadkach, implementacji modelu - spoczywa na użytkownikach SOA, wspomaganych przez informatyków. 

Środowisko społeczne SOA jest zorganizowane w dwóch wymiarach:

a. Wymiar biznesowy

Zespoły skupiające użytkowników o wspólnych zainteresowaniach i obowiązkach modelowania, raportowania i monitorowania biznesu. Kompetencje biznesowe – to:

i. Pogłębione rozumienie mechanizmów biznesu

oraz gotowość do ciągłego rozwoju zawodowego (aby pogłębiać to rozumienie),

ii. Umiejętności modelowania biznesu (na platformie Excela np. formuły, kwerendy)

w tym:

umiejętność dobierania różnych rodzajów funkcjonalności platformy - standardowe (formuły, kwerendy, Power Query) i specyficzne, zaawansowane (język VBA, SQL, Power BI) – stosownie do ich przydatności dla realizacji celów biznesowych

iii. Współpraca z informatykami 

wspierającymi realizację celów biznesowych

formułowanie w kategoriach biznesowych bardziej złożonych zadań dla informatyków (w tym projektowania postaci danych do raportu),
rozliczania ich z wyników (oceniając ich według stopnia realizacji celów biznesowych)

zarówno na etapie tworzenia nowych aplikacji (programowanie, generowanie, definiowanie, kodowanie, testowanie), jak i na etapie ich eksploatacji(pielęgnacja).

                iv.  Umiejętność pracy zespołowej:

z podziałem ról – na

(1) użytkowników (analizy standardowe, poprzedzone uruchomieniem wcześniej procesu przygotowanego przez developera lub bardziej kompetentnych kolegów) 

Przykładowo proces taki utworzy zestaw konkretnych tabel, potrzebnych do ręcznej, biznesowej analizy), 

(2) analityków (model biznesu przy pomocy formuł), 

(3) starszych analityków (platforma Excel tworzenia i parametryzacji obiektów przeznaczonych do analizy biznesowej (przy pomocy VBA), z funkcjami Drill – Down, SQL i Power Query), kwerend kontekstowych oraz do monitorowania biznesu, 

(4) inżynierów – analityków (tworzenia prostszych procesów, pielęgnacji i parametryzacji gotowych procesów realizujących cele biznesowe)

b. Wymiar informatyczny/technologiczny

Dotyczy zróżnicowanych kompetencji informatycznych, standaryzowanych zgodnie z wieloletnimi doświadczeniami ich kształtowania podczas Studiów Podyplomowych na Uniwersytecie Wrocławskim.

                    Link do strony Studiów: [1] http://www.exc.ue.wroc.pl/index.html 

Odpowiadają im role użytkowników SOA (młodszych analityków), analityków SOA, starszych analityków SOA, oraz inżynierów analityków SOA.

Krytycznym punktem koncepcji jest system kształtowania kompetencji użytkowników SOA w ich różnych rolach. Kompetencje te wymagają (ciągle doskonalonej) umiejętności korzystania ze zróżnicowanych funkcjonalności produktu.

i. Proces szkolenia

opiera się na uproszczonym, trójczłonowym modelu ról dla społeczności użytkowników:

(1) Dostawcy informatyki, (2) inżynierowie analitycy, starsi analitycy 

 SOA, (3) użytkownicy SOA

                  ii. Metoda szkolenia

Studia Podyplomowe dla inżynierów analityków, kursy specjalistyczne i warsztaty  wspólnego rozwiązywania konkretnych problemów biznesowych dla pozostałych. Wszyscy członkowie społeczności użytkowników SOA

to - analitycy o dodatkowych kwalifikacjach informatycznych.

To oni są odpowiedzialni za wsparcie procesów biznesowych i 

Warstwę pośrednią Danych (WD w nomenklaturze SOA   Verbum),

Data Mart for Analysis (DMA w nomenklaturze architektury/podejścia SOA).

c. Opis współpracy ról SOA przy modelowaniu biznesu

Szczegóły umiejętności poszczególnych ról opisano w podpunktach a. i b. niniejszego  punktu 5. Model "trzech ról" jest elastyczny, ułatwia reagowanie na zmiany wymuszane przez dynamikę biznesu.

i. analityk SOA

 na bieżąco monitoruje zgodność modelu z wymogami biznesu i modyfikuje model

ii. starszy analityk SOA 

posiada kwalifikacja analityka i dodatkowo potrafi pielęgnować i parametryzować zapytania SQL do baz danych oraz gotowe procesy aktualizacji bazy WD/DMA

iii. inżynier analityk SOA 

posiada kwalifikacje starszego analityka a ponadto 

utrzymuje zgodność opisu modelu na wymaganym poziomie - we własnym zakresie (potrafi modyfikować procesy aktualizacji bazy WD) lub, w bardziej skomplikowanych wypadkach - zleca to deweloperowi i rozlicza go z wyników.

Kompetencje informatyczne inżyniera analityka SOA rosną zgodnie z potrzebami środowiska SOA i biznesu.

Środowisko SOA rozwija się w takt potrzeb biznesu.

6. Schemat współpracy użytkowników SOA 

  podczas analizy biznesu pokazuje slajd.

            

Środowisko informatyczne SOA (wraz z przykładowymi obiektami zbudowanymi na platformie MS Excel) jest reprezentowane przez lupę w dolnym, lewym rogu. 

Symbol   - oznacza "silnik" rozwiązania - aplikacja - (rozproszony system użytkowy) oprogramowanie umieszczone w obiektach SOA (VBA), oprogramowanie  serwera MS SQL S (T-SQL) oraz oprogramowanie stacji roboczych użytkowników SOA (C#) (por. pkt. 3).

 

Procesy zasilania pośredniej Warstwy Danych WD/DMA są reprezentowane przez niebieską strzałkę.

Członkowie społeczności SOA są tu przedstawieni w trzech zasadniczych rolach: 

U - Użytkownik, A – Analityk, I – Inżynier analityk.

Komunikują się oni ze środowiskiem poprzez odpowiednie obiekty, zgodne ze specyfiką pracy każdego z użytkowników.

a. Użytkownik SOA

(np. menadżer lub jego asystent) skupia się na analizie biznesowej korzystając z przygotowanych dla niego obiektów-szablonów/aplikacji.

Odświeża raporty korzystając z Danych do Raportu zawartych w WD (gruba strzałka skierowana do raportu) i ustawiając ich parametry (cienka strzałka skierowana do Danych do Raportu).

b. Analityk SOA

jest odpowiedzialny za stworzenie prawidłowego raportu na podstawie zawartości WD. W wypadku zmian w potrzebach biznesowych modyfikuje raport. W pozostałym czasie troszczy się o jego kompletność i wiarygodność. Symbolizują to strzałki w obie strony o równej grubości.

c. Inżynier Analityk SOA

jest odpowiedzialny z kolei za utrzymanie warstwy WD w stanie aktualności, kompletności i wiarygodności.

Jego zadaniem jest analiza zawartości baz systemu CIT, wprowadzanie zmian procesach bazodanowych zdefiniowanych w specjalnych obiektach SOA-P na platformie MS Excel (VBA, C#), współpracujących z platformą serwerową MS SQL S, 

co razem zapewnia elastyczność i przyjazność narzędzia i odpowiedni poziom bezpieczeństwa. Strzałki pokazują, że jego obszar zainteresowań obejmuje struktura, poprawność, kompletność i aktualność WD w tym analiza zasobów i proces aktualizacji.

7. Korporacyjny Ład Informatyczny:
        integracja i bezpieczeństwo

Przez oparcie się na platformie serwerowej MS SQL, uzyskujemy w ramach polityki informatycznej firmy - korporacyjny ład informatyczny.

a. Obiekty SOA – zapewniają bezpieczeństwo i poufność danych

        Łącząc się z serwerem MS SQL uzyskują pozwolenie:

        i. na dostęp do danych 
        ii. na uruchomienie wszystkich funkcji istotnych

ze względu na przestrzeganie korporacyjnej polityki bezpieczeństwa

b. Środowisko SOA jest:

 przyjazne (1), zintegrowane (2) z firmowym środowiskiem informatycznym i elastyczne (3),

c. Korporacyjny ład informatyczny.

Przez wdrożenie tych funkcjonalności, w ramach polityki informatycznej firmy -realizujemy korporacyjny ład informatyczny oraz możliwość jego weryfikacji w ramach typowej procedury compliance. (Dwa linki do stron omawiających zagadnienie realizacji compliance w praktyce polskich firm:

  Compliance Wikipedia; Compliance prawo.pl)