Technologia OLAP dla analityków (2)

Uzupełnienie do Kłótni o tabelę przestawną

Geneza technologii OLAP i …Tabeli Przestawnej

W pierwszej części „Kłótni …”, która to część była w istocie wprowadzeniem do trudnych (ale bez przesady, wszystko to jest dla ludzi), informatycznych problemów technologii OLAP, opisaliśmy dobroczynne funkcjonalności Tabeli Przestawnej dla analityków.

To punkt wyjścia do rozważań o technologii. Żeby dobrze zrozumieć jej sens, najlepiej prześledzić, po co i jak ta technologia się rodziła.

Tabelę przestawną wynalazł Amerykanin z Cambridge, Massachusetts,  Salas Pito na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Zauważył on, że znajdująca się w arkuszu elektronicznym tabela danych, jeśli ma odpowiedni układ, jest gotowym wzorcem danych do analizy. Analizę można przeprowadzać przez m a n i p u l o w a n i e  czyli - przenoszenie myszką w odpowiednie miejsca nazw kategorii, co jest najszybszym sposobem zmiany modelu analizy.

Koncepcja Pito została przez firmę Lotus wdrożona na platformie Windows w 1993 roku w arkuszu elektronicznym 1-2-3. Niedługo potem, Microsoft opracował swoją implementację tabeli przestawnej do Excela w wersji 5.

Od chwili swego powstania, tabela przestawna przeszła burzliwy rozwój i okazała się dużo bardziej efektywnym narzędziem analizy, niż języki definiujące modele danych, które były żmudnie tworzone przez ostatnich 20 lat.

Powtórzmy:

Tabela Przestawna służy do:

·        wieloaspektowej, wielowymiarowej i hierarchicznej analizy 

·        wszystkich dostępnych cech 

·        pewnego zbioru faktów.

Specjalista od inteligentnego klikania myszą może więc w ciągu paru minut uzyskać jeden z kilku, kilkunastu czy kilkudziesięciu wariantów – kombinacji cech faktów opisanych sumami wartości ich miar dla tych faktów.

Pozostał problem z efektywnym wprowadzaniem danych do arkusza. Na początku w wielu firmach wprowadzano je po prostu ręcznie. To było jednak nie do zaakceptowania. 

I tutaj zaczyna się ta "całkiem inna bajka".

I co z technologią OLAP, tą rzekomo całkiem inną bajką?

W tym samym czasie, czyli w połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku rozwijała się koncepcja hurtowni danych oraz ich wielowymiarowa analiza.  Prowadzona przy pomocy skomplikowanych metod, potężnych maszyn liczących i ogromnych nakładów finansowych, na które stać było tylko bogate firmy.

Przynosiło to jednak korzyści usprawiedliwiające wielkie przedsięwzięcie.

Technologia OLAP to po prostu metody, techniki i narzędzia pozyskiwania danych. Po co?
Do analizy. W tabeli przestawnej. Analizy danych „uszlachetnionych”, odpowiednio skompresowanych i zdatnych do bezpośredniego „spożycia” w dalszym procesie – procesie analizy.

Nie tylko w tabeli przestawnej. Nawet nie tylko w Excelu. W Excelu można te dane analizować na najróżniejsze sposoby. W architekturze SOA. Lub w architekturze MOA (błota). Elastycznie, szybko, skutecznie. To jest Excela przewaga konkurencyjna. I źródło zgryzoty producentów systemów raportujących bi – aj. 

Ale skupmy się teraz na głównym nurcie. Od OLAPu do TP.

Technologia OLAP to właśnie skojarzenie tych dwóch wynalazków: hurtowni danych i tabeli przestawnej.

W końcu dwudziestego wieku Tabela Przestawna została  uzupełniona, można powiedzieć – obdarzona - zaawansowanym, najnowocześniejszym na owe czasy oprogramowaniem, całą technologią, która służy zasileniem tejże Tabeli w zawsze aktualne fakty, bogate w atrybuty i miary.

Spotkały się dwie bajki, które były bajkami niedoskonałymi i złączyły się w bajkę – światowy hit.

Ale pamiętajmy: Tabela Przestawna jest pointą tej nowej bajki. Jej bajka otworzyła tamę do burzliwego rozwoju analizy i jest teraz źródłem innych, już nie tak pasjonujących, przynajmniej dla analityka, ale za to bardzo intratnych dla ich autorów bajek. 

Dla nowych bajkopisarzy, którzy swoje bajki promują.

Ale to jeszcze nie koniec!

trzecia część cyklu o technologii OLAP